آشنایی با انواع بذرها

بذرها تخمچه های بارور شده ای هستند که پس از باروری و گرده افشانی گیاهان جمع آوری می شوند. بذر پس از جوانه زنی، گیاه سالمی را بوجود می آورد. هر تکه گیاهی مانند پیاز گل،برش گیاه، قلمه، ساقه یا ساقه پیاز گل، ریشه گیاه، برآمدگی ریشه گیاهان همگی جزو بذرها محسوب می شوند.

بذر نوعی ماده کاشت است که برای تکثیر گیاهان استفاده می شود. اساسی ترین نهاده کشاورزی است. تخمک بارور شده حاصل از گرده افشانی و لقاح گیاهان گلدار به عنوان بذر نیز شناخته می شود. پس از جوانه زنی، بذر گیاهی سالم تولید می کند. دانه ها عناصر رویشی مانند پیاز، قلمه، پیوند از هر نوع، بنه، غده، ریزوم، ست و غده هستند.

 انواع اصطلاحات مربوط به بذرها: 

چهارنوع اصلی بذرها

_ بذر هسته ای:

این بذر از نظر ژنیکی صد در صد خالص است. پرورش دهنده معمولا یک گواهی کامل همراه آنها صادر می نماید. پایه تمامی گونه های بذرهای پیوندی و تکثیر شده، بذر هسته ای است.

_ بذر پرورشی:

این بذر زیر نظر پرورش دهنده گیاه که نوع آن را انتخاب کرده است پرورش داده می شود. طی تولید بذر پرورشی، پرورش دهنده یا نماینده رسمی او، گیاهانی را بر اساس خصوصیات آنها برای برداشت کردن انتخاب میکند. بذرهای پرورشی زیر نظر بهترین بررسی های ژنتیکی تولید می شوند تا صدر در صد خالص باشند. برچسب بذرهای پرورشی زردرنگ است.

_ بذر پایه :

بذر پایه زیر مجموعه بذر پرورشی است و تحت شرایط خاصی تولید شده است تا خالص تر باشد و مشخصه بهتری داشته باشد. وقتی بذر پایه توسط یک فرد یا سازمان تولید می شود، توضیحات کاملی باید وجود داشته باشد تا راهنمای تولید کننده این بذر باشد. برچسب بذرهای پایه سفیدرنگ است.

_ بذر گواهی شده یا بذر تایید شده:

بذر گواهی شده زیر مجموعه بذر پرورشی یا بذر پایه است که تحت شرایط سخت و استانداردهای دقیق تری تولید شده است و دارای گواهی صادر شده قانونی و طراحی شده توسط سازمان گواهی بذرهاست. بذرهای گواهی شده برچسب سبز رنگ است. ( بذر تایید شده مخصوص تولید بذرهای گواهی شده است و برچسب آبی رنگ دارد.)

_ بذر با کیفیت:

در سال 1993 سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل راهبردهای مخصوص محصولات کشاورزی پایه ریزی و منتشر کرد که " پروانه تولید و حفاظت از گیاه _ شماره 117 _بذر با کیفیت_ راهبردهای فنی برای استانداردها و فرایندها " نامگذاری شد. این نوع بذرها همانند بذر گواهی شده، تحت شرایط و استاندارد های دقیق تولید شده اند، اما دارای گواهی نمی باشند. هدف از تولید این نوع بذرها این است که کشاورزان از کیفیت بذرها مطمئن شوند و در عین حال کارکنان و نمایندگان سازمان گواهی بذرها مسئولیت کمتری در امر نظارت بر بذرها داشته باشند. این نوع بذر گونه رسمی از بذرها محسوب میشود.

_سیستم رسمی تولید بذرها:

مربوط به زنجیره ای از فرایندهاست که برای تولید بذر خالص طی میشوند. مراحل این زنجیره شامل: انتخاب گونه، آزمایش گونه ها، مرحله ابتدایی، تکثیر بذرها، توزیع و انبار کردن است. در این نوع سیستم تولید بذر تفاوت واضحی بین دانه و بذر وجود دارد که در سیستم غیر رسمی وجود ندارد.

_ سیستم غیر رسمی تولید بذرها:

این سیستم، سیستم محلی نیز نامیده می شود. در این روش خود کشاورزان مستقیماً در تولید و توزیع بذرها نقش دارند. آنها بذرها را با دوستان خود به اشتراک می گذارند و یا با همسایه ها و آشنایان خود مبادله می کنند. در این سیستم تمرکزی بر کیفیت و خالصی بذرها وجود ندارد، همانند سیستم رسمی اولین مرحله زنجیره سیستم غیر رسمی تولید گیاهان است و مرحله آخر آن فروش و توزیع رسمی و گواهی شده بذرهاست. با وجود اینکه بعضی از کشاورزان توجه ویژه ای به بذرها دارند، اما تفاوتی بین بذر و دانه قائل نمی شوند. مراحل زنجیره تولید به ترتیب و با دقت انجام نمی شوند و زیر نظارت قوانین دولت تولید نمی شوند و در واقع بر اساس دانش محلی و استانداردها و قوانین ثبت شده توسط اجتماع آن منطقه تولید می شوند.

_ گونه بهبود یافته، در مقابل گونه محلی:

گونه های بهبود یافته طی فرایندهای رسمی تولید شده اند. گونه محلی گونه ای از یک گیاه ااست که در طول زمان با آب و هوای یک محیط خاص وفق داده شده اند . این گونه با گونه بهبود یافته که با دقت و طبق استانداردهای مشخصی انتخاب شده است بسیار متفاوت است.